بهتر است بدانید:

 دستورالعمل‌‌هاي مؤثر در مورد مديريت تغذيه گاوهاي دوره انتقال

هنگام مدیریت تغذیه گاوهای دوره انتقال، هشت دستورالعمل را فهرست نموده و بر مبنای رعایت این دستورالعمل ها از 1 تا 5 به گاوداری خود نمره دهید. چنانچه جمع امتیازات گاوداری شما 40 نشانگر وضعیت عالی، امتیاز 30 تا 39 خوب، 20 تا 29 متوسط و کمتر از 20 ضعیف می باشد که نیازمند اجرای تغییرات در گاوداری شما می باشد.

1- در ماههای گرم باید گاوهای دوشا و گاوهای خشک را خنک نمائید تا مصرف خوراک افزایش یابد. برای جایگاه گاوهای خشک نیز سایه بان تعبیه نمائید. زایشگاه همواره تمیز و خشک باشد.

2- تلیسه ها را از سایر گاوها جدا نگه دارید. گاوهای مسن نسبت به تلیسه ها غالبیت دارند و در نتیجه مصرف ماده خشک تلیسه ها کاهش می یابد. در طی دوره انتظار زایمان، ماده خشک مصرفی گاوهای بالغ باید بیش از 11.8 کیلوگرم در روز باشد. در صورتیکه ماده خشک مصرفی تلیسه ها باید بیش از 10.4 کیلوگرم در روز باشد. بعد از زایمان مصرف ماده خشک روزانه گاوها و تلیسه ها باید 19.5 و 15.8 کیلوگرم در روز باشد.

3- در دوره انتظار زایمان برای هر گاو حداقل 75 سانتیمتر فضای آخور در نظر بگیرید. زمان مقید کردن گاو در این دوره را کاهش دهید.

4- مصرف مواد خوراکی گاوهای تازه زا و انتظار زایمان را از نزدیک مورد بررسی قرار دهید. غذای تازه به صورت روزانه در اختیار گاوهای تازه زا و انتظار زایمان قرار گیرد و مواد باقیمانده در آخور را خارج نمائید.

5- از سیلاژ ذرت و یونجه ای که کیفیت مواد مغذی بالایی دارند استفاده نمائید.

6- آخور گاوهای تازه زا و انتظار زایمان را روزانه تمیز نمائید.

7- نرخ حذف گاوهای تازه زا را بررسی کنید. در طی 60 روز اول بعد از زایمان، نرخ حذف باید 5 درصد و مرده زایی 2 درصد باشد.

8- مطمئن شوید که همه گاوها و تلیسه ها به آب تمیز و با کیفیت دسترسی دارند.

تأثير ارزيابي اقتصادي و عوامل مديريتي در استفاده از فول فت سوياي اكسترود شده

لوبياي سويا پيش از استخراج روغن  به عنوان فول فت سويا شناخته مي‌شود. مطالعات اوليه در مورد امكان استفاده از فول فت سويا در تغذيه دام، طيور و آبزيان به دهه 1960 و اوايل دهه1970 ميلادي باز مي‌گردد. دليل علاقمندي به استفاده از فول فت سويا به عنوان ماده اوليه در تهيه خوراك، وجود در حدود 20درصد روغن باكيفيت و نيز ميزان بالاي پروتئين در اين محصول بود. نتايج حاصل از تحقيقات انجام شده دلالت بر اين داشتند كه در صورت فرآوري مناسب، فول فت سويا را مي توان به صورت مؤثر و سودآوري در تغذيه دام، طيور و آبزيان استفاده نمود.

بهبود در تكنولوژي فرآوري نقش مهمي در افزايش مصرف فول فت سويا بازي مي كند، زيرا امروزه به خوبي پذيرفته شده است كه لوبياي سوياي خام حاوي عوامل ضد تغذيه‌اي است كه آثار زيانباري بر سلامتي و عملكرد حيوانات غيرنشخوار كننده و نشخوار كنندگان نابالغ دارند. در اثر نتايج حاصل از اين پيشرفتها، امروزه فول فت سويا توسط صنايع توليد خوراك دام، طيور و آبزيان به عنوان يك ماده غذايي با ارزش مورد پذيرش قرار گرفته و متعاقب اين امر مقاديرفراواني از اين محصول در جيره غذايي حيوانات مختلف مورد استفاده قرار مي‌گيرد.

تصميم به استفاده از فول فت سويا در تنظيم جيره بستگي به دو عامل قيمت تمام شده و عوامل مديريتي دارد. بهترين روش تعيين اين مسأله كه آيا فول فت سويا جهت تنظيم جيره هايي با حداقل قيمت اقتصادي است يا خير، استفاده از تكنيك برنامه‌ريزي خطي مي باشد، اما صرف نظر از مثبت يا منفي شده منفعت اقتصادي، استفاده از فول فت سوياي اكسترود شده را مي بايد از نقطه نظر مديريتي نيز بررسي نمود. در اين راستا بايد به اين موضوع توجه شود كه به دليل وجود درصد بالايي از چربي، فسفوليپيد، آنتي اكسيدانهاي طبيعي، منبع خوبي از اسيدهاي آمينه قابل جذب براي طيور و پروتئين عبوري در تغذيه نشخواركنندگان، فول فت سوياي اكسترود شده را ميتوان به راحتي و در سطوح مختلف براي جيره هاي طيور گوشتي ، مادر، تخمگذار، بوقلمون و شترمرغ، گاوهاي شيري و پرواري، گوسفند، اسب، خرگوش، حيوانات خانگي و آبزيان در تمامي سنين استفاده نمود و اين مسأله با توجه به مزاياي گوناگون كاربرد اين محصول، ابزاري مناسب جهت مديريت واحد و تغذيه گله هاي پرورشي مي باشد.

بحث در مورد مسائل اقتصادي استفاده از فول فت سوياي اكسترود شده صرفاً محدود به ارزش تغذيه اي (ميزان انرژي و پروتئين) و قيمت ساير مواد خام از قبيل كنجاله سويا و منابع چربي مي‌باشد. به هر ترتيب ساير عوامل مديريتي و نكات كاربردي اغلب در مورد تصميم گيري جهت استفاده از فول فت سوياي اكسترود شده به عنوان يك ماده غذايي در تهيه خوراك دام، طيور و آبزيان دخيل مي‌باشد.

علاوه بر محتواي انرژي و پروتئين، ارزش غذايي فول فت سويا با توجه به محتوي ويتامين E و ساير توكوفرول‌ها و آنتي اكسيدان هاي طبيعي، كولين و لسيتين آن بسيار بالا بوده و هر كدام از اين مواد به تنهايي موجب افزايش اهميت فول فت سويا در تغذيه دام، طيور و آبزيان مي‌ شوند. از نقطه نظر مديريت تغذيه، لحاظ نمودن ويژگيهاي كاربردي فول فت سويا در هنگام تنظيم جيره  بسيار حائز اهميت مي باشد.بيش از 50 درصد محتوي روغن فول فت سويا به صورت اسيدنوكلئيك است كه براي طيور اسيد چرب ضروري محسوب شده به ويژه جهت افزايش اندازه تخم مرغ داراي اهميت مي‌باشد. وجود روغن يا چربي باكيفيت بالا در خوراك حيوانات تك معده اي به طور عموم به عنوان يك مزيت محسوب مي شود، زيرا بدين ترتيب امكان تنظيم جيره هايي با غلظت بالاي مواد مغذي ممكن مي شود. از مزاياي غيرمستقيم آن كاهش ميزان گرد و غبار هنگام تهيه خوراك، بهبود كيفيت پلت، كاهش فرسايش ماشين آلات و بهبود ظاهر و خوش خوراكي جيره تهيه شده مي باشند. روشهاي افزودن چربي و روغن به خوراك دام، طيور و آبزيان گوناگون بوده و نحوه استفاده از دستگاههاي اسپري مخصوص چربي بايد به ترتيبي باشد كه اطمينان از توزيع يكنواخت چربي در بافت خوراك را ايجاد نمايد.اما استفاده از فول فت سويا به عنوان يك ماده اوليه در تهيه خوراك، نياز به هيچگونه وسيله مخصوصي ندارد.

به هر ترتيب انتخاب هر كدام از اين روشها بستگي آشكار به عوامل گوناگوني مانند ارزش و قابليت دسترسي به تجهيزات و قابليت ذخيره سازي مواد اوليه دارد.قابل ذكر است كه كاربرد فول فت سويا هميشه يك روش جايگزين جذاب براي تهيه كنندگاني  بوده است كه فاقد تجهيزات مورد نياز استفاده از چربي در خوراك مي باشند. همچنين استفاده از فول فت سويا موجب سهولت و دقت بيشتر هنگام استفاده از چربي از طريق مخلوط شدن آسان و يكنواخت با ساير اجزاي خوراك مي شود. بعلاوه استفاده از فول فت سويا در خوراك منجر به ايجاد حداقل گرد وغبار در كارخانجات تهيه خوراك و محل نگهداري دامها مي شود.

به طور معمول فول فت سوياي اكسترود شده را مي توان در جيره هاي طيور جايگزين كنجاله سويا و منبع چربي با همان عملكرد مورد انتظار و در اكثر مواردهمراه با نتايج بهتري نمود. افزايش مقاومت در برابر بيماريهاو بهبود عملكرد شامل افزايش وزن،سرعت رشد و كاهش ضريب تبديل غذايي در طيور گوشتي، و نيز افزايش توليدو بهبود كيفيت تخم مرغهاي توليدي در طيور تخمگذار از جمله عوامل مؤثر در تصميم گيري جهت استفاده فول فت سوياي اكسترود شده در طيور هستند. همچنين توجه قابل ملاحظه اي نسبت به استفاده از فول فت سوياي اكسترود شده در جيره هاي گاوهاي شيري پرتوليد وجود دارد. به ويژه در مراحل اوليه شيرواري، گاوهاي شيري قادر به مصرف كافي انرژي و پروتئين جهت تأمين حداكثر توليد شير نمي باشند و استفاده از فول فت سوياي اكسترود شده به دليل محتواي بالاي انرژي و منبع خوبي براي پروتئين عبوري، به عنوان روشي جهت افزايش انرژي و پروتئين اخذ شده، پيشنهاد شده است افزايش ميزان توليد و نيز بهبود كيفيت محصولات دامي و به ويژه تركيب اسيدهاي چرب و افزايش محتوي اسيد لينولئيك مزدوج در شير و گوشت گاو از ساير مزاياي استفاده از فول فت سويا در جيره  دام مي باشد.

بیماری تب کریمه کنگو

 تب کریمه کنگو یک بیماری خونریزی دهنده با علائم وجود خون در ادرار، خونریزی از مقعد، استفراغ خونی، خلط خونی، خونریزی در حفره شکم و خونریزی از لثه‌ها بوده و ذکر شده است که بند پای کوچکی احتمالاً شپش یا کنه ناقل بیماری می‌باشد. این بیماری میان انسان و دام مشترک است.

انتقال بیماری

کنه‌‌های آلوده، دام‌های بیماری که ویروس را رفع می‌کنند، پرندگان و پستانداران وحشی مثل موش و ماکیان که بدون علائم‌اند، و بیمارانی که در دوره دفع ویروس قرار دارند، از جمله مهم‌ترین مخازن ویروس می باشند.

راه‌های سرایت بیماری به انسان

تماس مستقیم با دام آلوده و ترشحات آن، تماس مستقیم با انسان آلوده و ترشحات آن، تماس با کنه‌های گزنده ناقل ویروس بیماری، تماس با فرآورده‌های خام حاصل از دام آلوده با تأکید بر گوشت قرمز، از عمده راه‌های انتقال بیماری به انسان است.

شیوع فصلی بیماری

در فصول گرم سال یعنی از میانه بهار تا اواسط پاییز که بیشترین احتمال حضور کنه‌های ناقل در طبیعت وجود دارد، پرخطرترین زمان سال برای ابتلا به این بیماری است.

افراد در معرض خطر

کسانی که با دام سروکار دارند، بیشتر در معرض بیماری هستند. براساس تحقیقات انجام شده در سال‌های 87 الی 89، نشان می‌دهد که مشاغلی مثل کارگران کشتارگاه، قصابان، کشاورزان، چوپانان، دامداران، زنان خانه‌دار، دامپزشکان، پزشکان و مشاغل وابسته بیمارستانی، به ترتیب بیشتر از دیگر رده‌های شغلی جامعه در معرض خطر هستند. بیش از نیمی از مبتلایان در رده‌های سنی 20 تا 40 سال قرار داشته‌‌اند.

علائم بیماری در دام‌های مبتلا

در بین مهره‌داران تنها انسان است که علائم بیماری را به صورت حاد نشان می‌دهد علائم بیماری در صورت وجود در دادم‌ها به صورت تب و در بعضی موارد که حدت بیشتری داشته باشد سبب سقط جنین می‌شود.

توصیه‌های دامپزشکی برای جلوگیری از بیماری

ـ پرهیز جدی از نگهداری دام به خصوص گوسفند و بز در منازل به دلیل آلودگی با ویروس و کنه‌های ناقل آن

ـ اجتناب از کشتار دام در منازل، معابر و مکان‌های عمومی

ـ اقدام به سم‌پاشی مرتب دام‌ها و جایگاه نگهداری آنها در تمامی سال به خصوص در فصل گرم

ـ در صورت سفر به مناطق روستایی از تماس بی‌مورد با جایگاه و خود دام‌ها اجتناب باید کرد. در صورت انجام این کار باید رعایت پوشش کامل را نمود.

ـ نگهداری گوشت تازه گرم، حداقل به مدت 12 ساعت در دمای 4 درجه برای طی شدن جمود نعشی و تولید اسید لاکتیک و از بین رفتن ویروس در صورت وجود برای آلایش‌های خوراکی مثل جگر و قلوه‌ها این زمان باید دو برابر شود.

ـ پوشیدن لباس کار کامل و یکسره و استفاده از کلاه، ماسک، دستکش، چکمه، عینک محافظ برای کارگران کشتارگاه برای جلوگیری از گزش کنه‌ها و ورود آنها به داخل لباس و همچنین برای جلوگیری از برخورد با ترشحات دام آلوده، ضروری می‌باشد.

ـ کار با دام زنده و لاشه‌های کشتاری در حالی که زخم باز در روی دست و یا صورت و پا وجود دارد، احتمال ابتلا را افزایش می‌دهد.

ـ پرهیز از عادات پرخطر مثل؛ عدم استفاده از دستکش به دلیل کند شدن کار، عدم شستشو و ضدعفونی وسایل کشتار دام، تماس غیرضرور با دام‌ها، خوردن و آشامیدن و کشیدن سیگار در محل نگهداری دام‌ها و یا محل کشتار دام، بازی با کنه‌ها و له کردن آنها با دست، خوردن جگر خام و گوشت دام تازه کشتار شده از جمله مواردی هستند که مخاطره ابتلا به این بیماری را افزایش می‌دهند.

ـ بیماری که سابقه برخورد با دام را داشته و دارای علائم تب و خونریزی به اشکال مختلف باشد، باید مشکوک تلقی گردد. در این شرایط باید:

ـ بیمار را هر چه سریع‌تر به مراکز درمانی واجد صلاحیت رساند در حالی که مراقب تماس با ترشحات احتمالی بیمار بود.

ـ شبکه دامپزشکی شهرستان را سریعاً مطلع نمود.

ـ جایگاه دام مشکوک را قرنطینه و گوشت و احشاء خوراکی حاصل از دام مشکوک را ضبط کرد.

ـ جایگاه دام بلافاصله باید تحت نظر کارشناسان دامپزشکی سم‌پاشی گردیده و شستشو ضدعفونی شود.

ـ کارشناسان دامپزشکی در گردآوری اطلاعات مربوط به بیماری در محل همکاری لازم را نمود.

         توصیه‌هایی مربوط به پرورش گاو

• قبل از وارد کردن دام‌های تازه خریداری شده به گله، برای دریافت مجوز بهداشتی به ادارات دامپزشکی مراجعه نمائید تا از انتقال بیماریها پیشگیری شود.
• بر اساس توصیه کارشناسان علم تغذیه با مصرف 160کیلوگرم شیر و فرآورده‌های شیری در سال سلامت خود را تضمین نمائید.
• همواره آب خنک و گوارا در اختیار گاوها قرار دهید. کمبود آب سبب کاهش تولید شیر می‌گردد.
• روش صحیح شیردوشی باعث سلامت گاو و تولید شیر سالم و بهداشتی می‌شود.
• چند برابر هزینه ای را که صرف بهسازی جایگاه دام می‌شود، با تأثیر بر سلامتی و افزایش تولیدات دامی به  دامدار باز می‌گردد.
• در تابستان محیط نگهداری گاوها را خنک نگه دارید. دمای بالا سبب کاهش تولید و باروری دام می‌گردد.
• ورود دام قاچاق به کشور، آفتی جدی برای سلامتی انسان و دام است. هرگونه نقل و انتقال دام را با مراکز دامپزشکی هماهنگ کنید تا دام شما از خطر بیماریهای واگیر در امان باشند.
• گرم یا سرد شدن ماشین حمل جوجه، گرمازدگی، سرمای سالن و سرمای بستر، باعث عدم جذب کیسه زرده و افزایش تلفات هفته اول می گردد.
• مهمترین هدف دهه های پایانی رشد (بعد از 30 روزگی) رسیدن به رشد بهینه و جلوگیری از افت لاشه می باشد.
• سیستم ایمنی در طول دوره پرورش نیاز به تقویت دارد.
•  آب مهم ترین ماده مغذی است که برای جوجه تهیه میشود .حدود ۷۰٪ وزن جوجه ها را آب تشکیل می دهد . محدودیت در مصرف آب، مصرف دان و رشد را کاهش می دهد. اگر  درآب وهوای گرم٬جوجه ها به  آب دسترسی نداشته باشند سریعا تلف می شوند.
• گاو تازه‌زا را 6 وعده در روز بدوشید. افزایش دفعات دوشش منجر به افزایش مصرف ماده خشک و شیر تولیدی می‌شود.
• خشک کردن گاو فرصتی مناسب جهت برگشت غدد پستانی به حالت طبیعی به دست داده و باعث می‌شود حیوان یک دوره معمولی شیردهی را بگذراند.
• خشک کردن گاو باعث به حداقل رساندن ناهنجاری‌های متابولیکی (تغذیه‌ای)، گوارشی و عفونی می‌شود.
• زمان خشک کردن گاو براساس سطح تولید عبارت است از : سطحی از تولید که درآمد حاصله از فروش محصول روزانه شیر معادل هزینه مصرف شده برای کارگر شیردوشی به علاوه هزینه تغذیه اضافی باشد.
• عوامل استرس‌زا نظیر واکسیناسیون، سم چینی و ... را به بعد از سپری شدن اوج شیردهی موکول کنید.
• کاهش وزن ایجاد شده در آغاز دوره شیردهی، باید به گونه‌ای جبران شود که گاو، در آغاز دوره خشک از وزن مناسبی برخوردار باشد.
• گاوها را بر اساس مرحله شیرواری یا میزان تولید، دسته بندی نموده و بر اساس نیازشان تغذیه کنید.
• دفعات خوراک دادن به گاوها را تنظیم نموده و مطابق برنامه عمل نمایید.
• هرگونه تغییر در جیره غذایی را به تدریج به انجام رسانید.
• در موقع مصرف علوفه از عدم وجود کپک و قارچ و اجسام خارجی مطمئن شوید.
• خوراندن مگنت یا آهن‌ربا را برای مقابله با عوارض مصرف اجسام خارجی احتمالی فراموش نکنید.
• جهت تعیین میزان هر ماده غذایی در جیره دام و طیور می‌بایست به دو نکته توجه کرد؛ ماده غذایی اقتصادی و بهداشتی باشد، تمام نیازهای لازم را تأمین کند.
• تغذیه علوفه باکیفیت جهت تحریک مصرف نشخوار ضروری می‌باشد.
• مدیریت گاوها در دوره پیش از زایش به منظور کم کردن ناهنجاری‌هایی نظیر تب شیر، جفت ماندگی، کتوز، کبدچرب و ... بسیار حائز اهمیت می‌باشد.
• با قیمتهای کنونی شیر و مواد اولیه، بهترین و مؤثرترین راه برای افزایش سودآوری، افزایش بازده خوراک است.
• گاوهای شکم اول از تداوم شیردهی بیشتری در بین دامهای دیگر برخوردارند.
• درمان گاوهای خشک یکی از مؤثرترین ابزارهای یک برنامه کنترل ورم پستان در گله است.
• به افزایش حاشیه سود تولید اهمیت زیادی دهید.
• گاوهای کم سود و کم ارزش را که بازگشت سود مناسبی برای پوشش دادن هزینه‌های متغیر خوراک و کارگر و دیگر هزینه‌های دامداری ندارند، شناسایی و حذف کنید.

            توصیه‌هایی مربوط به پرورش مرغ

• تراکم جوجه ریزی تأثیر به سزایی در عملکرد گله و همچنین رفاه طیور دارد.
• اگر فضای دانخوری کافی نباشد باعث محدودیت رشد و صدمه زدن به کیفیت محصول می‌گردد.
• تعمیرات لازم دانخوری‌ها را انجام دهید و از میزان بودن ارتفاع دانخوری‌ها و درستی سطح دان در دانخوری‌ها مطمئن شوید.
• روشهای مناسب کنترل حشرات را در کل فارم پرورش طیور اعمال نمائید.
• طیور تلف شده را بلافاصله از محوطه خارج و سوزانده یا دفن نمائید.
• از روی حدس و گمان تغییراتی در برنامه‌‌های مدیریتی ایجاد ننمائید و از انجام چندین آزمایش همزمان در گله خودداری کنید.
• واکسیناسیون در گله باید طبق یک برنامه مدون صورت گیرد  و در زمان واکسیناسیون گله باید از نظر سلامتی در شرایط مطلوبی باشد.
• استفاده از آنتی بیوتیک‌ها و دیگر داروها به منظور جلوگیری از مقاوم شدن عوامل بیماری‌زا در برابر آنها باید تا حد امکان محدود شود.
• یکی از اقدامات ضروری در تغذیه طیور، ثبت اطلاعات مربوط به مصرف دان می‌باشد.
• ارتفاع آبخوری‌های زنگوله‌ای یا فنجانی را همگام با رشد پرنده افزایش دهید تا از آلوده شدن آب توسط آنها جلوگیری شود.
• آبخوری‌های نیپل براساس قد پرنده و فشار آب تنظیم می‌شود و ارتفاع سیستم آبخوری باید همواره به گونه‌ای تنظیم شود که پرنده برای دسترسی به آب، زیاد از حد بلند یا خم شود و در تمام طول مدت آب خوردن پاهای پرنده کاملاً روی زمین باشد.
• رمز پرورش موفق نیمچه گوشتی داشتن یک برنامه منظم و کارا در مدیریت فارم است که این برنامه‌ها باید قبل از جوجه ریزی آغاز شود.
• گرم کردن سالنها را حداقل 48 ساعت قبل از جوجه ریزی شروع کنید.
• در زمان جوجه ریزی دمای کف سالن باید 32 درجه سانتیگراد باشد.
• برنامه‌های نوری براساس وزن مورد نظر در هنگام کشتار طراحی می‌شوند و هدف آنها رشد کمتر در بین روزهای 7 و 21 بوده و باعث کاهش تلفات ناشی از آسیت، سندرم مرگ ناگهانی و مشکلات پا می‌شوند.
• در فصل زمستان زمان خاموشی را با غروب همزمان کنید تا پرنده‌ها در سردترین ساعات شب بیدار وفعال باشند.
• در فصل تابستان زمان آغاز روشنایی و پایان خاموشی را با طلوع آفتاب همزمان کنید.
• دانخوری‌ها در حلول مدت خاموشی، نباید خالی باشد.
• عملکرد ضعیف گله ممکن است به علت آلودگی میکروبی آب باشد.میزان بالای کلونی‌های کلی فرم در آب می‌تواند عامل تلفات و عملکرد ضعیف گله باشد.
• 72 ساعت قبل از تجویز واکسن، از ضدعفونی کردن آب به وسیله کلر و یا هر ماده ضدعفونی کننده دیگر خودداری نمائید.
• مراقب رطوبتهای نسبی کمتر از 50% باشید. از همان روز اول سیستم تهویه حداقل را برقرار کنید.
• پری چینه دان، مصرف آب جوجه‌ها و وزن 7 روزگی را مورد بررسی قرار دهید.

            توصیه‌های مربوط به پرورش بوقلمون

• بوقلمونهای جوان در مقابل عوامل بیماری‌زا کاملاً حساسند. بنابراین باید توجه فراوانی به آنها مبذول داشت.
• اصول کلی تغذیه بوقلمونها مشابه تغذیه مرغان بوده و تفاوتهای اصلی به سطوح پروتئین موردنیاز و اهمین ویتامینهای بیوتین و پیریدوکسین در جیره بوقلمون می‌باشد.
• 40% گوشت بوقلمون قرمز و 60% آن گوشت سفید است.
• غذا و آب باید همیشه در دانخوری  و آبخوری وجود داشته باشد. غذای غیرنرم یعنی با ذرات درشت را می‌توان پس از هفته چهارم زندگی برای جوجه بوقلمون در نظر گرفت.
• مهمترین کلید موفقیت در پرورش بوقلمون تأمین دمای 38 درجه سانتیگراد در سالن در هفته اول می‌باشد، در صورت عدم تأمین دما مشکلاتی مانند عفونت کیسه زرده بروز کرده و منجر به تلفات بالا می‌گردد.
• استفاده از خاک اره به دلیل مصرف آن توسط جوجه‌ها و انباشتگی در سنگدان و نهایتاً تلف شدن جوجه‌ها توصیه نمی‌گردد.
• دانخوری را هر روز یکبار تمیز کرده و آنقدر دان بریزید که 12 ساعت تمام شود.
• دوماهه نخست زندگی بوقلمون از حساسیت بسیار بالایی برخوردار است.
• جوجه‌ها باید با دقت بسیار در سالن پرورش قرار داده شده و برای یک ساعت اول تنها آب در اختیارشان قرار گیرد. این عمل به خاطر اطمینان از مصرف آب توسط جوجه‌ها قبل از شروع غذا خوردن انجام می‌شود.
• خوراک بوقلمون شامل ذرت، سویا، گندم، مکملهای ویتامینه، معدنی، روغن متیونین، لیزین، نمک و ...است.
• بیماری کوکسیدیوز و سیاه‌سر در بوقلمون شایع هستند.
• رطوبت سالن پرورش بین 50 تا 60 درصد باشد.

      توصیه‌هایی مربوط به پرورش گوسفند

• گوسفندان را از مراکز و اشخاص معتبر تهیه نمائید.
• جهت پرواربندی لازم است قرص یا شربت ضدانگل به دام خورانده شود.
• خوراک موردنیاز دام تا آخر دوره پرواربندی باید تهیه شود و قبل از آن با یک متخصص تغذیه هماهنگیهای لازم صورت پذیرد.
• واکسنهای موردنیاز قبلاً تهیه و تسط دامپزشک تزریق شود.
• میزان احتیاج روزانه گوسفند از طریق به دست آوردن 3 درصد وزن زنده دام می‌باشد.
• اوره بیش از یک درصد در جیره لحاظ نشود.
• انتخاب نژاد و دام مناسب پروار بسیار مهم است، قزل، شال، بختیاری، افشاری و مغانی روزانه 200 تا 220 گرم افزایش وزن داشته و برای پرواربندی مناسب هستند و دام مناسب باید درشت اندام و سالم بوده و لنگش، ریختگی مو، اسهال، ترشحات بینی و اطراف چشم نداشته باشد.
• تغذیه مناسب و متعادل علاوه بر افزایش میزان رشد، کیفیت گوشت را نیز بهبود می‌بخشد.
• هرگونه تغییر یا اضافه کردن مواردی با انرژی بالاتر یا باکیفیت بهتر در جیره بره‌های پرواری باید به تدریج صورت گیرد.
• مدتی پس از پرواربندی بره‌هایی که رشد خوبی ندارند را از گله خارج کرده و به جای آنها بره‌های جدید جایگزین کنید.
• گوسفند حیوانی است که حساسیت شدید به باد و کوران دارد، لذا برای آسایش حیوان و نیز جلوگیری از انتشار بیماری‌ها جایگاه حیوان را برخلاف وزش بادهای موسمی منطقه و رو به آفتاب بسازید.
• خرید بره‌ها حدود 50 تا 70 درصد کل مخارج پرواربندی را تشکیل می‌دهد.
• سرعت رشد بره‌های نر بیشتر از بره‌های ماده بوده و راندمان لاشه آنها بهتر است.

  ---